بخش کشاورزی چه شرایطی را می گذراند و با چه چالش هایی روبرو است؟

به گزارش مجله سرگرمی، 1- بعد از دو سال با بارندگی های فراتر از نرمال، سال زراعی 1400-1399 با کاهش بارش روبرو شد و اکنون که در روزهای انتهایی فصل بارش در این سال زراعی هستیم، مسئولان و متولیان حوزه تامین منابع آب شرب و کشاورزی خبر از روزها و ماههای سخت پیش رو می دهند. در اخبار فروردین و اردیبهشت ماه دائما این تلنگر و نگرانی بازتاب داده می شد که با کاهش بارندگی و خشکسالی و چالش های تامین آب و خسارت به مزارع بویژه دیم و... ماههای دشواری را سپری خواهیم کرد. هرچند بارندگی های رگباری در اردیبهشت ماه در بعضی از نقاط کشور اندکی از نگرانی ها کاست اما کمبود بارش در سال زراعی آنچنان زیاد است که بعید بود و انتظار هم نمی رفت که بارندگی های دومین ماه سال بتواند جبران کمبود بارش یک سال را بکند. اگر سال زراعی آینده (1401-1400) هم بر روال کم بارشی و خشکسالی باشد باید انتظار سال های دشوارتری برای کشور داشت.

بخش کشاورزی چه شرایطی را می گذراند و با چه چالش هایی روبرو است؟

2- بعد از دو سال بارندگی های خوب در سطح کشور، کشت دیم بیشترین ضربه را خورده است. بخش مهمی از اراضی زراعی کشور بویژه در منطقه ها غرب و شمال غرب کشور به صورت دیم کشت می گردد و کشت دیم هم جدای از دریافت بارندگی های مناسب در پاییز حتما باید نزولات جوی را از فروردین و اردیبهشت دشت کند. بنابراین محصول دیم کشور در بعضی از نقاط کشور که بارندگی های بسیار ناچیزی در ابتدای سال 1400 دریافت نموده اند از بین خواهد رفت و در بعضی دیگر از منطقه ها روستایی کشور هم با افت برداشت در واحد سطح روبرو خواهند شد. در نیمه غربی سرزمین ایران از شمال تا جنوب بخش مهمی از اراضی زیرکشت بویژه در کوهپایه ها و نواحی میان کوهی و کوهستانی (بسیاری از روستاهای غرب کشور در این منطقه ها استقرار یافته اند) که امکان کشت آبی (به علت شیب زمین، و عدم دسترسی به منابع آب کافی) کمتر وجود دارد، اختصاص به دیم زارها دارد. محصول این دیم زارها بعضا بخش مهمی از اقتصاد خانوارهای روستایی و معیشت آنان را تضمین می نماید. ضمن آنکه تغییرات آب و هوایی و کاهش منابع آبی، زمینه ساز افزایش اراضی دیم کشور از 6 میلیون هکتار به حدود 8 تا 10 میلیون هکتاری این اراضی شده است. این افزایش تعداد بهره برداران کشت دیم در کشور نشان می دهد که کشت دیم نه صرفا بعنوان نقش معین نماینده در یاری به امنیت غذایی و فراوری در کشور که بعنوان یاری به معیشت بخش مهمی از فراورینمایندگان روستایی عمل می نماید و احتمالا در سالهایی که با کاهش بارندگی روبرو هستیم صاحبان کشت وکار دیم، ضرر و زیان بسیاری خواهند دید.

3- چند وقت پیش یکی از معاونین وزیر نیرو دولت دوازدهم جمله کوتاهی در گفت وگوی ویژه خبری شبکه 2 به زبان آورد که مهم بود و به نوعی حکایت شهرنشینان در برابر روستاییان؛ صنعت در برابر کشاورزی و ارجحیت داشتن تامین آب شرب بر تامین آب بخش کشاورزی است. جمله این مقام مسئول این بود: با توجه به شرایط مناسبی که طی دوسال گذشته از نظر بارندگی داشتیم، آب موردنیاز بخش کشاورزی تا حدود زیادی تامین شد ولی سال جاری با توجه به کاهش بارندگی و اولویت تامین آب شرب نمی توانیم ریسک کنیم. معنای دیگر ریسک نکردن این است که بخش کشاورزی و فراوری روستایی نباید انتظار دریافت حقابه به مانند سالهای زراعی 1398-1397 و 1399-1398 را داشته باشند. این عبارت کوتاه به نوعی موضع رسمی تامین نمایندگان آب کشور در طی دهه های اخیر به شمار می رود. اولویت با تامین آب شرب شهرها است و بخش کشاورزی و شاغلین اش در سالهای کم بارش، باید مراعات و خویشتن داری و صبر پیشه نمایند. اگرچه تامین آب شرب شهرها و بدنبال آن روستاها اولویت است اما این اولویت نباید به بهای حذف و کاهش آب بخش کشاورزی باشد. مساله راندمان آب در بخش کشاورزی و مدیریت مصرف آب در این بخش است که در درجه اول موضوعی حاکمیتی و سیاستی است. ماجرا را نباید صفر و یکی دید. تامین آب شرب اهمیت دارد اما بخش فراوری هم باید سهم خودش را دریافت کند.

4-وقتی سهم روستاییان و بخش کشاورزی به علت مدیریت آب پشت سدها داده نگردد یا بسیار تقلیل یابد، کشاورزان پایین دست که به این آب ها وابسته هستند، دچار خسارت زیادی خواهند شد. همانطور که کشاورزان کرج و اطراف و اراضی پایین دست از آب رها شده از سد امیرکبیر کرج سهم می بردند یا کشاورزان غرب اصفهان از سد زاینده رود بهره می بردند به یکباره قطع می گردد و معیشت و عایدیشان تحت تاثیر قرار می گیرد. وزارت نیرو هم توجیه ها و نگرانی های خاص خودش را دارد که ممکن است سال زراعی آینده (1401-1400) هم با کمبود بارش و خشکسالی روبرو باشیم و باید آب ذخیره شده در پشت سدها با افق بلندمدت تری مدیریت گردد. به هرحال در هر نوع مدیریت و پیش بینی برای منابع آبی کشور باید سهم بخش های مختلف دیده گردد و هیچ یک نباید نادیده انگاشته گردد.

5- در یک سال زراعی که بارندگی کم و خشکسالی اتفاق می افتد معنایش صرفا کمبود بارش در کشور و از جمله منطقه ها روستایی کشور نیست. ابعاد گسترده و نگران نماینده تر است. یعنی کمبود آب شرب کلانشهرهایی بزرگی همانند تهران تا شهرهای کوچک و و بزرگ کشور به بهای کاهش سهم آب و حقابه روستاییان و کشاورزان باید به هر طریق ممکن تامین گردد. طبیعی است که حقابه تالاب ها، دریاچه ها، و... مغفول بماند. مصیب چندگانه است هم روستاییان و کشاورزان و در معنای عام خود فراورینمایندگان روستایی باید کمبود آب و کاهش در واحد سطح زیرکشت را تحمل نمایند و عایدی و معیشت شان تحت تاثیر قرار گیرد و هم سهم و حقابه آنان به نفع شهرنشینان و مصرف نمایندگان شهری از دسترس شان خارج می گردد. در سال های با خشکسالی شدید شاهد بوده ایم که مسئولان استانی برای تامین آب شرب شهرها علاوه بر حذف سهم آب کشاورزان از سدها و مدیریت آب سدها و افت فشار آب در مصرف شهری، به سراغ اجاره چاه های اطراف شهرها و کشاورزان رفته تا بلکه بتوانند آب شرب شهری را به موقع به دست مصرف نمایندگان برسانند.

ak3fa.ir: مجله عکسفا، عکسها و رویدادهای اخیر دنیا

sanaye-90.ir: صنایع 90 | مجله خبری و تحلیلی صنایع

منبع: اتاق بازرگانی ایران
انتشار: 7 اردیبهشت 1401 بروزرسانی: 7 اردیبهشت 1401 گردآورنده: kurdeblog.ir شناسه مطلب: 162301

به "بخش کشاورزی چه شرایطی را می گذراند و با چه چالش هایی روبرو است؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "بخش کشاورزی چه شرایطی را می گذراند و با چه چالش هایی روبرو است؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید