آنالیز تاریخ 79 ساله هنر معاصر، در دو ساعت و با سه نسل فکری - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، این هنرمند نقاش در این نشست اظهار کرد: باید دید گروه ها و جریان های جنبش نوگرای ایران چه نقشی داشته اند و چقدر مؤثر بوده اند؟ تاثیر آنها بر جامعه هنری چقدر بوده است؟ فکر می کنم این نکته ها برای نسل جوان اهمیت دارد تا با ریشه خوشان در گذشته مطلع شوند.

او در بخش دیگری از صحبت هایش به شکل گیری جریان گروه آزاد پرداخت و درباره آن شرح داد: زنده یاد عبدالرضا دریابیگی در سال 1353 گالری به نام مس داشت که در آن نمایشگاه های خوبی برگزار می کرد. من به همراه دوستانم به صورت تصادفی به یکی از نمایشگاه هایی که برگزار کرد، رفتیم. بعد از نمایشگاه که دور هم جمع گردیده بودیم و صحبت می کردیم، مارکو گریگوریان که همیشه دارای انرژی و خلاقیت بود و خدمات بزرگی به هنر معاصر ایران نموده است، بیان نمود در این کشور یکسری گالری دارها کارهای مسخره را برای مردم به نمایش می گذارند و آنها را گمراه می نمایند.

این هنرمند با بیان اینکه ما نیز شاهد چنین مسأله ای بودیم، افزود: من به مارکو گفتم چنین بدبختی وجود دارد اما چه باید کرد؟ پیشنهاد کرد یک گروه منسجم درست کنیم و هدفمان این باشد که هنر مدرن را آن طور که در بستر تاریخی خودش در اروپا جریان دارد به درستی به جامعه معرفی کنیم و فعالیت های دیگری در کنار نمایش کارها داشته باشیم. این داستان برای همه ما جالب و به یک گروه هفت نفره که فرامرز پیلارام و مرتضی ممیز نیز هم در آن حضور داشتند، تبدیل شدیم و تصمیم گرفتیم جلساتی برگزار کنیم و برای گروهی که تشکیل داده ایم، اساسنامه هم بنویسیم.

به رانت متهم شدیم

نامی ادامه داد: جلسات متعددی برگزار و برای منسجم ساختن فعالیت های گروه برنامه ریزی کردیم. گروه آزاد رسماً تشکیل شد. من و مارکو به اداره فرهنگ و هنر رفتیم و گروهمان را ثبت کردیم. اولین نمایشگاه ما با نمایشگاه های بین المللی که قرار بود به همراه گالری داران فرانسه و ایرانی برگزار گردد، مصادف شد. این نمایشگاه اتفاق بزرگی بود و گالری داران فرانسه آثاری از بهترین هنرمندان خودشان را به نمایش می گذاشتند. ما نیز که به عنوان گروه آزاد رسمیت پیدا نموده بودیم، تقاضای غرفه کردیم و چون هفت هنرمند بودیم طبیعتاً باید فضای بزرگی می گرفتیم که این موضوع باعث ایجاد حاشیه های برای گروه شد و به رانت متهم شدیم.

او اضافه نمود: بعد از آن نمایشگاه هایی در گالری مس، تخت جمشید و آبی برگزار کردیم. در برخی از این نمایشگاه ها نیزکارهای پرحاشیه ای خلق شد و کارهای مارکو به دستور مهرداد پهلبد - مدیر وزارت فرهنگ و هنر وقت توقیف شد و جراید آن زمان بد و بیراهه های بسیاری نثار ما کردند که هنوز آن جراید را نگه داشته ام.

اعضای گروه آزاد نگاه اعتراضی داشتند

این نقاش ایرانی با بیان اینکه اعضای این گروه به دلیل وضعیت اجتماعی آن زمان نگاه اعتراضی داشتند، گفت: به همین دلیل در زمینه کانسپتچوال آرت (هنر مفهومی) کار می کردیم و بهانه ای برای اعتراض شدید ما بود. حتی ساواک برای خلق یکی از آثارم به سراغم آمد. آخرین نمایشگاه این گروه در آمریکا برگزار گردید و نقدهای خوبی در جراید آمریکایی درباره آن منتشر شد.

نامی اظهار امیدواری کرد: نسل امروز با پشتوانه بیشتر و با مطلعی به ریشه های فرهنگی و هنری خودشان، هنر را ادامه دهند.

او در بخش دیگری از صحبت هایش با بیان اینکه نمی توان در یک جلسه دو ساعته، 79 سال تاریخ هنر معاصر را جبران و جنبش نوگرایی را تحلیل کنیم، اضافه نمود: اما می توان سرفصل هایی را معرفی کرد تا دوستان درباره آن مطالعه نمایند. ما یک نوگرایی و یک نوآوری داریم که با هم فرق می نمایند. نوگرایی، گرایش به نو و نوآوری خلاقیت نو است. باید در هنر نوگرایی ایران مشخص کنیم که کجا نوگرا و کجا نوآوری انجام گردیده است.

کوبیسم را فهمیدم و هویت ایرانی به آن دادم

این هنرمند همچنین با اشاره به جنبش خروس جنگی که توسط جلیل ضیاپور در سال 1335 به وجود آمد، گفت: یک روز از ضیاپور پرسیدم آیا شما هنر کوبیسمی که از فرانسه آوردید، کوبیسم واقعی است؟ زیرا ما آثار کوبیسم هنرمندان خارجی را می بینیم که ربطی به آثار شما ندارد. او جواب داد کوبیسم من ایرانی است. من کوبیسم را فهمیدم و هویت ایرانی به آن دادم.

نامی بیان نمود: همه معتقد در دوران سقاخانه که قطعا اسمش را نمی توان مکتب گذاشت، برای نخستین بار هنرمندان احساس کردند به هویت ایرانی برگردند و به سنت ها نگاه نمایند. جلیل ضیاپور سال ها پیش این کار را کرد که در تمام سال های گذشته به آن پرداخته نشد. این چه پژوهشی است که در جنبش سقاخانه ای به آن اشاره نگردیده است؟ تمام اهمیت جنبش سقاخانه در این بود که مرحله ای را با نگاه به سنت ایران آغاز کردند. زمانی که مدرنیسم وارد ایران می گردد، نقاشان به صورت ظاهری از غرب کپی کاری می نمایند و یادمان رفته بود که باید هویت قومی و ملی را مورد توجه قرار دهیم.

او با بیان اینکه اهمیت جنبش سقاخانه ای توجه به این امر بوده است، اظهار کرد: اما به جز سه نفر از هنرمندانی که به شکل عمقی به جنبش سقاخانه ای پرداختند دیگران به شکل رونمایی حرکت کردند و به ظواهر پرداختند. استفاده از سنت ها به دلیل آنکه گذشته ما هستند مرحله حساسی است. دو نوع جریان سنت پویا و ایستا داریم. عناصر سنتی داریم که ایستا هستند و هیچ قدرت و زمینه ای برای نو شدن ندارند. جنبه دیگر سنت های پویا هستند که مثل یک گلوله آتش می مانند. چه کسی صلاحیت دارد که به گلوله آتش نگاه، خاکستر را فوت کند و از سنت ها برای بیان مسائل روز جامعه بهره بگیرد؟

سه هنرمند جنبش سقاخانه ای چه کسانی بودند؟

این نقاش با اشاره به سه هنرمندی که در جنبش سقاخانه ای درعمق حرکت نموده اند، بیان نمود: پرویز تناولی یکی از این هنرمندان است که به جای آنکه به ظاهر بپردازد به عمق ادبیات غنی ایران پرداخت و از داستان های غنی بهره گرفت، ادبیات را در رنگ، فرم، حجم و شکل در نقاشی ادامه داد. منصور قندریز نیز توانست کارهایی که ارائه دهد بدون توجه به ظواهر باشد و هماهنگی رنگ و فرم را در سنت های ایران به وجود آورد. فرامرز پیلارام سومین هنرمندی است که یکی از بنیانگذاران انجمن خوشنویسی و طراح قابلی بود. انسان با مطالعه ای بود و هنر را خوب می شناخت.

هنر مدرن حاصل تغییرات عمیق اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است

فرشید مثقالی به عنوان سخنران دیگر این مراسم که 29 مرداد ماه در خانه هنرمندان برگزار گردید، بیان نمود: من زمانی که هنر ایران می غلید و اوج آن در دهه 40 بود، به تهران آمدم و گرافیک برایم جذاب بود با این حال فعالیت های مختصری در گالری های ایران داشتم و سپس از آن خارج شدم. من در محوطه هنرهای تجسمی ایران نبودم. در حاشیه و انعکاس هنر مدرنی که در ایران کلیت داشت و اتفاق می افتاد، در بخش تصویر سازی، پوستر، نشر و انیمیشن فعالیت کردم. چند سال بعد از انقلاب از گرافیک خسته شدم و فکر کردم به رشته نقاشی که کارم را با آن آغاز نموده بودم، برگردم.

این تصویرگر با طرح سوالی مبنی بر اینکه هنر نوگرای ایران چگونه آغاز شد؟ گفت: هنر مدرن، هنری است که فلسفه قبل از خودش را انکار می نماید. روح تجربه گرایی را جایگزین آنچه که بوده، می نماید. هنر مدرنیست حاصل تغییرات عمیق اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. طبقه تازه ای با عنوان طبقه کارگر به وجود می آید، وسایل ارتباطی مثل راه آهن راه اندازی می گردد. حاصل این تغییرات بنیادین هنر مدرن است. همه آدمهایی که ما می شناسیم حاصل تغییرات عمیق اجتماعی هستند که منعکس می شوند اما در هنر مدرن ایران این طور اتفاق نمی افتد.

او ادامه داد: ما در برخورد با غرب که از دوره صفویه آغاز می گردد با مسائل دیگری آشنا می شویم که کم کم در ما اثر می گذارد. در دوره قاجار و عهد صفویه در جنگ هایی که با عثمانی و روسیه پیدا می نمایند، قدرت نظامی آنها، ایران را وادار می نماید که به غرب نگاه نمایند و از آن چیزهایی یاد بگیرند. ناپلئون به صفویه کمک می نماید تا مقابل عثمانی ها توپ داشته باشند زیرا عثمانی برای اروپا خطرناک بود. عباس میرزا و پادشاهان دیگر در دوران قاجار نیز به اروپا سفر می نمایند و برخورد با غرب در یک لایه نازک از هنر ایران اتفاق می افتد.

تمام هنر ما انعکاس و حاصل برخورد لایه نازک ایران با غرب بود

مثقالی افزود: بنابرای هنری که شکل می گیرد در یک لایه مختصر با غرب صورت می گیرد. تمام هنر ما انعکاس و حاصل برخورد لایه نازک ایران با غرب بود و هیچگاه منعکس نماینده و حاصل تغییرات اجتماعی عمیق، اقتصاد جدید و مدرن شدن کلیت جامعه نبوده است. البته انعکاس غرب در هنر مدرن تنها مسئله ما نیست و حاصل تمام کشورهای مشابه ماست که روش هایی برای زندگی داشتند اما کاربردشان را از دست می دهند و مجبورند قرض نمایند.

این هنرمند با بیان اینکه آنچه به ذهن من رسید، این بود که چقدر از این هنر متعلق به ماست؟ اظهار کرد: ونگوگ از دهقانان نقاشی می کرد و از حساسیت شخصی نسبت به محیط کارش استفاده می کرد.

به گزارش خبرنگاران، جریان های نوگرا در هنرهای تجسمی ایران با حضور سه نسل فکری غلامحسین نامی، فرشید مثقالی، به عنوان نسل گذشته، بهرام کلهرنیا به عنوان نسل میانی و سیامک دل زنده و امیر سقراطی به عنوان نسل جوان آنالیز شد.

بهرام کلهرنیا نیز به تاریخ هنر در دوره قاجار و صفویه اشاره محدودی کرد. همچنین سیامک دل زنده یک دوره تاریخی را به عنوان دوره مدرنیستی که در ایران هژمونی داشته است، دید و به سه دهه محدود کرد و درباره آن شرح داد. امیر سقراطی نیز از دید یک نقاش و پژوهشگر درباره اینکه در یک سده گذشته که ما در آن زندگی نموده ایم، تاریخ شفاهی هنر را ننوشته ایم صحبت کرد.

tour-malaysia.ir: تور مالزی ارزان قیمت، تور پنانگ، کوالالامپور، لنکاوی، تور لحظه آخری مالزی را همراه ما باشید.

tour-canada.ir: تور کانادا | برای دیدار از شگفتی های کشور زیبای کانادا و دریافت ویزای مولتی 5 ساله کانادا با ما همراه باشید.